Stress en burn-out coaching vanuit de polyvagaal theorie
Naast TRE® biedt Praktijk-Unwind ook stress en burn-out coaching aan. Deze kunnen indien gewenst met elkaar worden gecombineerd en vullen elkaar op een fijne manier aan. Waar bij TRE® het woordelijke verhaal doorgaans geen rol speelt wordt bij coaching voornamelijk gebruik gemaakt van gesprekken. Ook hier werk ik echter lichaam- en ervaringsgericht, omdat stress gerelateerde klachten, overspanning en burn-out in mijn ogen gezonde reacties zijn op een ongezonde hoeveelheid stress in het lichaam-brein systeem.
Polyvagaal Theorie
Mijn visie op lichaamsgericht werken met stress en burn-out klachten is onder andere gebaseerd op de kennis van de Polyvagaal Theorie. Deze theorie is ontwikkeld door Stephen Porges https://www.stephenporges.com en vertaald in een werkbare vorm door Deb Dana https://www.rhythmofregulation.com.
Kort samengevat gaat de polyvagaal theorie over sociale verbinding en de wetenschap van je veilig voelen. Het gaat over het vermogen van ons autonome zenuwstelsel (AZS) om ons te kunnen verbinden, te overleven en flexibel om te kunnen gaan met de situaties waar we in het dagelijks leven mee te maken krijgen. Ons AZS zendt en zoekt de hele dag door naar signalen van veiligheid en gevaar in en om ons heen en reageert hierop. Dit gaat voornamelijk onbewust, dus zonder gebruik te maken van ons denkende brein. Dit is precies de reden dat ik een lichaamsgerichte benadering zo belangrijk vind.
De staat van ons AZS bepaalt door welke bril wij naar de werkelijkheid kijken; naar ons zelf, de wereld en onze relaties en bepaalt daarmee in belangrijke mate ons gedrag en hoe we ons voelen. “The state creates the story”.
Een gezond AZS beweegt gedurende de dag flexibel heen en weer tussen de verschillende staten. Als het AZS ontregelt raakt, bijvoorbeeld door traumatische ervaringen of langdurige stress, wordt het terug bewegen richting ontspanning lastig of zelfs onbereikbaar en ontstaan er op termijn vaak klachten op diverse leefgebieden. Met name op het gebied van onze gezondheid, zoals een hoge bloeddruk, verstoorde slaap, spijsvertering of ademhaling, (over)spanning en pijnklachten, overprikkeling, gevoelloosheid/depressieve klachten. Maar ook in gedrag en relaties; is het veilig om je te verbinden en kwetsbaar op te stellen? Of moet je jezelf beschermen door in de aanval te gaan, je terug te trekken of je aan te passen? Het zenuwstelsel reageert daarbij voortdurend op die van de mensen en de wereld om ons heen.
Door het eigen systeem in kaart te brengen ontstaat er meer bewustzijn, (zelf)compassie, kun je jouw grenzen beter bewaken en bewuste keuzes maken in wat je nodig hebt. Het gewaar kunnen zijn van sensaties, emoties en gedachten is daarbij in mijn ogen onmisbaar.
Onderstaande afbeelding geeft een beknopte weergave van tekenen/signalen die je kunnen helpen bewust te worden van waar jouw zenuwstelsel zich bevindt en laat zien dat er ook sprake kan zijn van gemengde staten.
Hoe ik werk
Door middel van coachende gesprekken gaan we op zoek naar een persoonlijke en op maat gemaakte aanpak om klachten te verminderen en te bewegen richting balans, welzijn en gezondheid. Als rode draad in de gesprekken gebruik ik een schema van Deb Dana om de werking van het autonome zenuwstelsel inzichtelijk te maken. Wat je fysiek ervaart, voelt, denkt en doet laat de dynamische staat van jouw zenuwstelsel zien, hoe het deze ervaringen interpreteert.
We gaan per straat van zijn kijken naar wat er gebeurt in jouw lichaam, welke gedachten je dan hebt, wat je doet of juist laat en hoe je de wereld om je heen ervaart. We kijken naar wat jouw triggers zijn voor elke staat waarin het zenuwstelsel kan verkeren. Daarbij maken we een overzicht van wat je kunt doen, zelf (zelfregulatie) en met behulp van anderen (coregulatie), om terug te keren naar een veilige, verbonden, ontspannen staat van zijn. Je kunt de kennis van-, en inzichten in dit behulpzame autonome systeem gebruiken om te herstellen en om te gaan met de uitdagingen die we in ons dagelijks leven tegen komen.
Daarbij wil ik aanvullen dat, met name als er sprake is van (complex/vroegkinderlijk) trauma, inzicht en het kunnen reguleren noodzakelijk en helpend zijn maar vaak niet voldoende. Het helen van onderliggende trauma’s onder deskundige begeleiding van een lichaamsgericht therapeut is dan vaak nodig (bijvoorbeeld m.b.v. Sensoriomotor Psychotherapie).
Sinds maart 2020 ben ik gecertificeerd stress- en burn-out coach via het Europees Instituut (NOBCO geaccrediteerd).